Tuesday, May 13, 2014

Local Big Book Story: "Sinaunang Unggoy sa Lungsod sa Siaton"

Advertisements


Filed under Big Book Localized Stories
Sinulat ni : Filemon P. Ege
========================================================================

Sa unang panahon, didto sa tiilan sa bukid nga may daghang kakahuyan, adunay usa ka gamayng lungsod nga sa pagkakaron gi-ila nga lungsod sa Siaton.

Sa ibabaw nga dapit sa maong lungsod, may usa ka lugar nga gitawag ug Bundo.

Didto sa Bundo, adunay usa ka payag nga gipuy-an sa usa ka tigulang nga babaye kauban ang iyang apo nga lalaki.

Ang maong tigulang kugihan. Ang ilang panginabuhian mao ang pagpanguha ug liso sa gapas ug pagtapas ug sanga sa kahoy para himuong baston. 

Kada adlaw sayo sa buntag ang tigulang molakaw padulong sa kakahuyan.

"Dong, pabilin sa ka dinhi sa balay ha kay manguha sa ko didto ug gapas para atong mapanguhaan ug liso unya. Ayaw lang pasagad ug lakaw," si Lola miingon sa iyang gamay nga apo. 

Apan ang iyang apo nga lalaki tapulan kaayo ug nidako nga sugarol. Dili siya motabang sa iyang lola sa mga buluhaton.

Sa kada adlaw wala siya'y laing buhaton kon dili molugsong sa lungsod og magsugal. 

Usa ka adlaw, ang apo sa tigulang napildi ug dako sa sugalan. Nipauli siya sa balay nga mainiton ang ulo ug isog kaayo.

Samtang siya niabot, nisamot siya kasuko tungod kay wala pa naandam ang pagkaon para ilang panihapon. 

Siya nangutana, “Wala pa’y pagkaon diha Lola?!”

"Ako sang gi-ilug-ilog human kining akong pagpanguha ug liso sa gapas apo kay ako ni dayon ibaligya para ipalit nako ug atong pagkaon," nitubag ang lola nga gadali-dali intawon ug tiwas sa iyang gi-trabaho.

Imbes na maluoy ug motabang sa iyang apuhan nga tigulang, iya kining gisiyagitan.

"Unsa?,” nisingka ang lalaki.

“Hapon na kaayo karon, apan wala pa ka kaandam ug atong makaon?! Wala kay pulos tigulanga ka!" 
               
Sa iyang kasuko, nipulot siya ug mga bagol sa lubi ug dayon gitangas niya sa iyang apuhan.

Tungod niini, ang tigulang nangisog usab ug niingon, "Wala kay batasan nga pagka-apo ka! Wala man unta tikaw gipadako sa ingon, ngano man nga wala kay pagtahod nako?" 

Nisulod sa kwarto ang tigulang ug sa iyang pag-gawas gadala siya ug baston nga karaan. Iya kining gihampas sa makatulo.

Gi-duol niya ang iyang apo ug sa iyang kaisog iya kining gibunalan sa maong baston. Sa kalit lang ang iyang apo nahimong usa ka maot nga hayop.
Tibu-ok niya nga lawas gitubu-an ug mga buhok nga daw sama sa gapas, dayon nisunod sa paggawas ang iyang ikog.

Nalisang ang lalaki ug niingon, "Hala, unsa'y imong gibuhat nako lola? Ngano man ning akong itsura na-ingon ani?” 

Tungod sa kalisang, ang lalaki paspas nga nibiya ug midagan palugsong sa lungsod. Pag-abot niya didto, iyang gi-duol ang iyang mga kauban sa sugalan.

Usa-usa niya silang gihampas sa iyang ikog. 

Ug sa kalit lang ang iyang mga kauban nangahimo usab nga maot nga hayop, sama sa nahitabo kaniya.

"Lantawa ang atong mga itsura! Unsay nahitabo?" niingon ang usa kanila.  

Pagkakita sa uban nga mga tawo sa kasayod sa ilang mga itsura, gilabog sila palayo sa lungsod.

Miingon ang mga tawo, "Pamahawa kamo diri mga animal! Lakaw kamo sa kakahuyan kay didto mao dapat ang inyong puloy-anan!”

Tungod niini ang lalaki, uban sa iyang mga moat nga higala, dali-daling nidalagan paingon sa bagang kakahuyan.

Sukad niadto, sila gi-ila ug gitawag sa katawhan nga mga unang unggoy sa bukid sa Siaton.